Comunicati Stampa

Περιβάλλον: ένας καινοτόμος βιοπαρασιτοκτόνος σύμμαχος των μελισσών έρχεται από την ENEA

Η ENEA, σε συνεργασία με το Πειραματικό Ινστιτούτο Ζωοπροφύλαξης της Νότιας Ιταλίας, ανέπτυξε ένα καινοτόμο βιοπαρασιτοκτόνο που προστατεύει τις μέλισσες, εκμεταλλευόμενος μόρια που ασκούν φυσικό έλεγχο στα παράσιτα.

«Τα τελευταία 10-15 χρόνια, οι Ευρωπαίοι μελισσοκόμοι ανέφεραν μια ασυνήθιστη μείωση στον αριθμό των μελισσών και των απωλειών των αποικιών, ιδιαίτερα σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας. Ένα φαινόμενο που έχει πολλές αιτίες, όπως η εντατική γεωργία, η χρήση φυτοφαρμάκων, η απώλεια οικοτόπων, οι ιοί αλλά και οι επιθέσεις από παθογόνα και χωροκατακτητικά είδη όπως τα ακάρεα Varroa destructor, εδώ και χρόνια σε όλη την Ιταλία», εξηγεί ο Salvatore Arpaia, ερευνητής του Τμήματος Βιοενέργειας, Βιοδιυλιστηρίου και Πράσινης Χημείας ENEA. «Ο ασιατικός σφήκας προστέθηκε πρόσφατα στο τελευταίο είδος - συνεχίζει ο ερευνητής - Vespa velutina και το μικρό σκαθάρι της κυψέλης Aethina tumida που, αυτή τη στιγμή, έχει εδαφική διάχυση που περιορίζεται στο νοτιότερο τμήμα της Καλαβρίας. Και δοκιμάσαμε το καινοτόμο βιοπαρασιτοκτόνο μας σε αυτήν την περιοχή, στο τμήμα του Ζωοπροφυλακτικού Ινστιτούτου του Ρέτζιο Καλάμπρια, όπου το σκαθάρι διατηρείται στο αγρόκτημα και υπόκειται σε αυστηρά μέτρα περιορισμού».

Οι βιοτεχνολογίες είναι η βάση του νέου «φυτοκτόνου».

Η τεχνική παρεμβατικού RNA, η οποία εκμεταλλεύεται έναν φυσικό μηχανισμό που υπάρχει σε φυτικούς και ζωικούς οργανισμούς για να οδηγήσει στην απώλεια της λειτουργικότητας ενός γονιδίου στόχου, απαραίτητου για την επιβίωση ή τη γονιμότητα του εντόμου. «Τα αποτελέσματα που ελήφθησαν δείχνουν ξεκάθαρα ότι η χορήγηση με κατάποση του βιοπαρασιτοκτόνου μας, το οποίο χρησιμοποιεί τη δράση συγκεκριμένων μορίων δίκλωνου RNA έναντι δύο γονιδίων Aethina tumida, προκαλεί αντιμεταβολικά αποτελέσματα στην ανάπτυξη και την αναπαραγωγή του σκαθαριού. Στην πραγματικότητα, οι προνύμφες που τρέφονται με δίαιτα που περιέχει τα μόρια που συνθέσαμε στα εργαστήριά μας ENEA στην Trisaia, Basilicata, υποφέρουν από μείωση του ρυθμού ανάπτυξης, επιβράδυνση του βιολογικού κύκλου και, ως ενήλικες, σημαντική μείωση της γονιμότητας . Η συνύπαρξη αυτών των τριών επιπτώσεων σε έναν πληθυσμό στη φύση οδηγεί σε προβλέψιμο γρήγορο περιορισμό της ζημιάς του σκαθαριού στην κυψέλη, στη μελισσοκομική παραγωγή, χωρίς κανένα κίνδυνο για το περιβάλλον και τον άνθρωπο», υπογραμμίζει η Arpaia.

Δηλώνει ο ερευνητής της ΕΝΕΑ

«Όσον αφορά την προστασία της υγείας των μελισσών που υποβάλλονται σε θεραπεία με εντομοκτόνο που βασίζεται σε dsRNA, πραγματοποιήθηκε μια πρώτη αξιολόγηση με ανάλυση ομοιότητας των αλληλουχιών μεταξύ των δύο χρησιμοποιούμενων dsRNA και του γονιδιώματος του Apis mellifera, το οποίο έχει πλήρη αλληλουχία. Η πολύ χαμηλή ομοιότητα που αποκαλύπτεται από την ανάλυση BLAST οδηγεί στον αποκλεισμό τυχόν επιδράσεων λόγω της ακολουθίας που χρησιμοποιείται. Να αξιολογήσει την πιθανότητα επιδράσεων εκτος στόχου στις μέλισσες, θα χρειαστεί να πραγματοποιηθεί μια επακόλουθη δοκιμή in vivo, ακόμη και αν τα διαθέσιμα στοιχεία στη βιβλιογραφία που αναφέρονται σε άλλα dsRNA υποδεικνύουν ότι η μέλισσα γενικά δεν είναι πολύ ευαίσθητη στη γονιδιακή σίγηση που προκαλείται από τα μόρια που χρησιμοποιήσαμε.

Το μικρό σκαθάρι της κυψέλης

Ο μικρός κάνθαρος της κυψέλης είναι οικογενειακό έντομο Nitidulidae και της τάξης των Κολεόπτερων, προσβάλλοντας τις αποικίες των Apis mellifera. Είναι είδος εγγενές στη Νότια Αφρική και ενδημικό στις τροπικές και υποτροπικές περιοχές της Υποσαχάριας Αφρικής. βρέθηκε για πρώτη φορά στην Ευρώπη, στην Καλαβρία, τον Σεπτέμβριο του 2014. Το έντομο περιλαμβάνεται στη λίστα του Κώδικα Υγείας για τα χερσαία ζώα του WOAH (Παγκόσμιος Οργανισμός για την Υγεία των Ζώων) ως αναδυόμενη παθολογία των μελισσών και υπόκειται σε διεθνή κοινοποίηση. Περαιτέρω, περιλαμβάνεται στο Παράρτημα ΙΙ του Κανονισμού 429/2016 της ΕΕ που θεσπίζει την υποχρέωση κοινοποίησης και τα μέτρα για την εκρίζωση. Για να περιοριστεί η εξάπλωσή του στην Ευρώπη, εφαρμόζονται σημαντικά περιοριστικά μέτρα που περιλαμβάνουν την παύση του νομαδισμού (συμπεριλαμβανομένης της σημαντικής υποστήριξης για την επικονίαση στην οπωροκαλλιέργεια), το εμπόριο αποικιών εκτός της περιοχής που έχει προσβληθεί από το σκαθάρι, την περιοδική παρακολούθηση των κυψελών και, πολλές περιπτώσεις, η καταστροφή αποικιών.