Badania i innowacje w naukach przyrodniczych, Włochy, ósme miejsce w UE

Ekosystem badań i innowacji we Włoszech staje się coraz bardziej konkurencyjny, wykazując kilka obszarów doskonałości, ale także istotne luki oddzielające go od krajów bardziej zaawansowanych.

Z wynikiem 4,42 na 10, kraj zajmuje 8. miejsce na 25 krajów Unii Europejskiej, awansując o jedną pozycję w porównaniu do 2020 r. (wzrost +11,7%).

Obecnie najlepszymi krajami są Dania (7,06), Niemcy (6,56) i Belgia (6,12), a za Szwecją (5,81), Francją (5,51), Holandią (5,12) i Hiszpanią (4,78).

Włochy wyróżniają się efektywnością innowacyjnego ekosystemu jako 2. kraj z najwyższym wynikiem (4,95), ustępując jedynie Niemcom (10), mogąc pochwalić się pierwszym miejscem pod względem liczby publikacji naukowych w obszarze Life Sciences (90.650 4), 3. miejscem pod względem liczby patenty uzyskane w branży w EPO (Europejski Urząd Patentowy) i 12. miejsce w eksporcie całego sektora. Największe braki kraju dotyczą wykwalifikowanego kapitału ludzkiego, pod względem którego plasuje się dopiero na 14. miejscu. W rzeczywistości Włochy zajmują 18,5. miejsce pod względem absolwentów kierunków związanych z naukami przyrodniczymi i nadal mają niewielu absolwentów kierunków STEM – 1.000% na 29,5 mieszkańców, w porównaniu z 24% we Francji i 14% w Niemczech. Co więcej, zajmuje 2,8. miejsce pod względem odsetka badaczy zajmujących się naukami przyrodniczymi (tylko XNUMX%), za krajami stanowiącymi punkt odniesienia i UE osiągającymi najlepsze wyniki.

Co robić

Niedawne uznania potwierdzają także pilną potrzebę interwencji, w szczególności w zakresie kapitału ludzkiego ERC (European Research Council) Dotacja początkowa wspierająca europejską doskonałość naukową: dzięki 57 grantom w 2023 r. włoscy badacze zajmą drugie miejsce w UE pod względem liczby nagród, zaraz za Niemcami. Włochy są jednak jedynym jednym z dużych krajów objętych benchmarkiem UE, w którym saldo netto (-2 w 25 r.) pomiędzy grantami uzyskanymi według kraju a grantami uzyskanymi według narodowości głównego badacza jest zbieżne z danymi zaobserwowanymi w 2023 r. (ogólny bilans grantów ERBN równy -2022), co podkreśla trudność w zatrzymaniu najlepszych talentów w granicach krajowych. Tym, co powstrzymuje talenty od kontynuowania kariery we Włoszech, jest przede wszystkim brak merytokracji (38%) oraz niskie i niekonkurencyjne wynagrodzenia w porównaniu z resztą Europy (84%).

Ambrosetti Life Sciences Innosystem Index 2023

Takie wnioski wyłaniają się z nowej białej księgi na temat nauk przyrodniczych we Włoszech, która obejmuje:Indeks Ambrosetti Life Sciences Innosystem 2023 (ALSII 2023), stworzone przez Community Life Sciences di The European House – Ambrosetti i zaprezentowane podczas dziewiątej edycji Technology Life Sciences Forum 2023, która odbyła się 13 września w Mediolanie.

Indeks, mierzący konkurencyjność ekosystemów badań i innowacji w naukach przyrodniczych krajów Unii Europejskiej, faktycznie porównał 25 krajów członkowskich Unii Europejskiej, biorąc pod uwagę dane z ostatnich ośmiu lat, poprzez analizę 13 wskaźników zgrupowanych w czterech wymiarach: kapitał ludzki, witalność biznesu, zasoby wspierające innowacje, efektywność ekosystemu innowacji.

"Nowe Ambrosetti Life Sciences Innosystem Index (ALSII) plasuje Włochy na 8. miejscu ogółem spośród 25 krajów Unii Europejskiej w grupie krajów o średnio-wysokich wynikach, ale wciąż daleko im do czołowych miejsc zajmowanych przez Danię, Niemcy i Belgię. Pozytywnie można zaobserwować, że kraj w 2023 r. zyskał pozycję w porównaniu do 2020 r. i plasuje się na ósmym miejscu wśród krajów najszybciej rozwijających się. Ekosystem badań i innowacji w naukach przyrodniczych ulega zatem poprawie w ostatnich latach, ale różnica w porównaniu z najlepszymi europejskimi wykonawcami nadal wymaga wypełnienia”, komentuje Valerio De Molli, partner zarządzający i dyrektor generalny Domu Europejskiego – Ambrosetti. „W szczególności wyniki Indeksu podkreślają pilną potrzebę interwencji w zakresie kapitału ludzkiego, poprawy zatrzymywania naszych najlepszych badaczy i atrakcyjności dla zagranicznych talentów”.

Z tego powodu, aby zintegrować Indeks, Community Life Sciences przeprowadziło ankietę wyjaśniającą z włoskimi badaczami, którzy jako główni bohaterowie zdobyli granty ERC w dyscyplinie Life Sciences w ciągu ostatnich 5 lat – zarówno przeniesionych za granicę, jak i pozostających we Włoszech – w celu podkreślenia głównych przyczyn powodujących „ucieczkę talentów” za granicę. „Naukowcy, którzy wyjechali za granicę – wyjaśnia De Molli – zwracają przede wszystkim uwagę na obecność funduszy i finansowania przeznaczonego na badania w sektorze, jakość badań naukowych i łatwość awansu w karierze akademickiej: to decydujące elementy atrakcyjność ekosystemów innych krajów i konieczne jest ich wyeksponowanie, aby nasz kraj mógł skoncentrować swoje wysiłki na obszarach, w których obce kraje są najbardziej konkurencyjne”.

BIZNES I ZASOBY INNOWACJI: WŁOCHY MUSZĄ SIĘ POPRAWIĆ

Zgodnie zAmbrosetti Life Sciences Innosystem Index 2023Włochy plasują się za krajami osiągającymi najlepsze wyniki i krajami odniesienia UE pod względem żywotności biznesowej, zajmując 15. miejsce z wynikiem 3,33, wciąż za Niemcami (5,20), Hiszpanią (4,40) i Francją (3,38). Zarówno udział pracujących w Life Sciences (1,7%), jak i dynamika wzrostu firm w tej branży, liczona jako średnia z ostatnich 3 lat według CAGR (średnio 1,8%), są złe. Pod względem wydajności pracy firm z branży Life Sciences Włochy zajmują 7. miejsce, ze średnią produktywnością na poziomie 152,7 euro na pracownika, niedaleko Niemiec (162,5 euro na pracownika), ale wyżej od Hiszpanii (119,8 euro na pracownika).

Włochy ponownie znalazły się w pierwszej dziesiątce, zajmując 10. miejsce pod względem zasobów wspierających innowacje (9 punktu), za krajami referencyjnymi, takimi jak Francja (3,91), Niemcy (8,36) i Hiszpania (5,97). Wadą są ograniczone inwestycje w badania i rozwój przedsiębiorstw, które inwestują 4,95 euro na mieszkańca, czyli 12,6 razy mniej niż Niemcy (5 euro na mieszkańca). Inwestycje publiczne wynoszą 63,1 euro na mieszkańca, niedaleko Niemiec (12,1 euro na mieszkańca) i Hiszpanii (19,5 euro na mieszkańca).

DLACZEGO BADACZE OPUSZCZAJĄ WŁOCHY

Konsekwencją niedoskonałości włoskiego ekosystemu i jednocześnie ograniczeniem rozwoju potencjału innowacyjnego kraju jest „drenaż mózgów”: w latach 2013-2021 liczba absolwentów opuszczających Włochy wzrosła o +41,8%. Choć młodzi włoscy badacze należą do najlepiej nagradzanych przez UE, nasz kraj nie jest w stanie ich zatrzymać.

Ten brak doskonałego kapitału ludzkiego odbija się na całym ekosystemie innowacji w kraju, a w szczególności na ekosystemie Life Sciences, który wymaga wysoko wykwalifikowanej kadry zarówno dla przemysłu, jak i świata badań naukowych. Jak wynika z badania jakościowego przeprowadzonego przez Community Life Sciences, 86% badaczy pozostających we Włoszech skarży się na niskie i niekonkurencyjne wynagrodzenia w porównaniu z zagranicą, a 80% na brak merytokracji.

Za granicą jednak ekosystemy międzynarodowe są atrakcyjne przede wszystkim ze względu na dostępność środków finansowych (84%) i wysoką jakość badań naukowych (72%), w połączeniu z łatwością dostępu i możliwością awansu w karierze akademickiej (56%). Wszyscy włoscy badacze za granicą twierdzą, że są zadowoleni ze swojego wyboru, a 8 na 10 uważa, że ​​ich powrót do Włoch jest mało prawdopodobny.

Jednak w przypadku tych, którzy pozostają, wybór wynika głównie z powodów osobistych lub rodzinnych (86%); drugi powód, jednak oddalony od pierwszego o 29 punktów procentowych, jest związany z jakością włoskich badań naukowych (57%), podczas gdy tylko 19% z pozytywnymi relacjami między badaniami naukowymi a przemysłem. Charakterystyczny jest fakt, że 43% badaczy, którzy pozostali we Włoszech, gdyby mogli wrócić, spróbowałoby kariery za granicą. Wreszcie wyniki wskazują na znaczną nieufność włoskich badaczy we Włoszech do PNRR: 76% nie uważa reform za wystarczające do ożywienia ekosystemu.

BlogInnovazione.it